Szczególną postacią zapalenia zrazikowego jest tzw. round pneumonia (13). Zmiany mające charakter okrągłych ognisk nie zależą od szczególnego drobnoustroju ani mechanizmu powstania. Prawdopodobnie rozprzestrzeniają się koncentrycznie drogą połączeń międzypęcherzykowych (otworów Kohna), tworząc zwykle duże ogniska, których często może być wiele. Początkowo opisywano je zwłaszcza u dzieci, ale spotyka się je także u dorosłych. Warto o nich pamiętać, ponieważ w obrazach radiologicznych stanowią niekiedy problem diagnostyczny, wymagający różnicowania z ogniskami okrągłych pól niedodmy, rzekomymi guzami zapalnymi, a nawet przerzutami nowotworowymi. Niekiedy mogą one naśladować posocznicowe zawały krwotoczne. o Najczęstszym powikłaniem płatowego zapalenia płuc jest włóknikowe zapalenie opłucnej, któremu towarzyszy obecność płynu w jamie opłucnej. W 15-25 % przypadków w następstwie zapalenia tworzy się ropniak, który może ulegać organizacji, natomiast bardzo rzadko resorpcji. Rozległe włóknienie w wyniku organizacji może prowadzić do ograniczonego rozprężania płuca. Stanowi to m.in. podstawę do agresywnego leczenia ropniaków opłucnej.
Innym powikłaniem włóknikowego zapalenia płuc może być ropień, który powstaje z jednej strony wskutek działania enzymów proteolitycznych uwalnia-nych dzięki bakteriom z komórek zapalnych, z drugiej strony natomiast w na-stępstwie niedotlenienia ścian pęcherzyków płucnych i ich martwicy, jeżeli w okresie zwątrobienia szarego doszło do zamknięcia światła kapilarów przez za-krzepy białkowe. Większość ropni wywoływana jest przez szczepy Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, bakterie Gram-ujemne oraz Pseudomonas aeruginosci (18,43). Jest przedmiotem dyskusji, czy flora ta jest pierwotnym czynnikiem sprawczym zapalenia płuc czy też następstwem dodatkowego nadkażenia.
U chorych z płatowym zapaleniem płuc poważne powikłanie stanowi bak- teriemia rozwijająca się u 15-3-0 % chorych. Szczególnie ciężko przebiega ona u chorych ze stanami zmniejszonej odporności. W następstwie wysiewu krwiopochodnego zwłaszcza u nich może się rozwinąć zapalenie opon mózgowych, bakteryjne zapalenie wsierdzia, stawów czy zapalenie osierdzia.
Ostre płatowe zapalenie płuca w wyniku leczenia przeciwbakteryjnego u większości chorych ulega rezolucji, a struktura miąższu powraca do stanu w miarę prawidłowego. W części przypadków upośledzone rozpuszczanie włóknika prowadzi do proliferacji fibroblastycznej, która może spowodować przebudowę struktury płuca, zarastanie przestrzeni powietrznych, pomnożenie zrębu i zwłóknienie śródmiąższowe (2-0).
