Jak to rzeczywiście jest z tymi ziemniakami ?
Zostały okrzyknięte wrogiem nr 1 wąskiej talii , ale czy rzeczywiście ?
Otóż, nie ! Ale może po kolei….
Krótka historia ziemniaka
Na kontynencie europejskim uprawy ziemniaka zaczęły się rozpowszechniać około roku 1700, głównie w austriackich Niderlandach, czyli na terenach dzisiejszej Belgii. Początkowo w środowisku miejskim ziemniak był rośliną ogrodową.
Po raz pierwszy ziemniaki zostały przywiezione do Polski przez króla Jana III Sobieskiego ze słynnej wyprawy do Wiednia 1683, królowa Marysieńka zasadziła je, bo miały…..ładne kwiaty i cieszyły oczy. Były one podarunkiem od cesarza austriackiego Leopolda I, z jego wiedeńskich ogrodów.
Niepozorny ziemniak pomógł przeżyć milionom ludzi. W biednych krajach europejskich, takich jak Irlandia czy Galicja, głównie w pierwszej połowie XIX wieku był podstawą wyżywienia najbiedniejszych ludzi, którzy stanowili wówczas niemal 90% populacji.
Ziemniak – krótka charakterystyka
Sam ziemniak nie jest warzywem mocno kalorycznym, ale dodatki w postaci tłuszczu, skwarek, czy gęstych i zawiesistych sosów czynią z niego niebagatelnego przeciwnika dla szczupłej figury. Ziemniaki bez dodatków mają 5 razy mniej kalorii niż makaron czy kasza, a oprócz tego dużo błonnika obniżającego poziom złego cholesterolu.
W samej bulwie ziemniaczanej składniki rozmieszczone są nierównomiernie. Najwięcej minerałów i witamin kryje się tuż pod skórką. Natomiast w środku gromadzi się głównie skrobia. Dlatego ziemniaki należy obierać cienko, najlepiej jest gotować je lub piec ze skórką, która chroni cenną zawartość. Straty składników odżywczych ziemniaków gotowanych w łupinach wynoszą do 20 proc., a obranych do 54 proc. Większość witamin zawartych w ziemniakach jest rozpuszczalna w wodzie. Jeszcze lepiej jest gotować ziemniaki na parze. Gotując w ten sposób obrane ziemniaki, stracimy tylko 10–25 proc. cennych składników.
Ziemniak zawiera także dużo witaminy C. Podczas smażenia straty witaminy C mogą dochodzić do 45 proc., a przy tym rośnie kaloryczność. Z tego samego powodu lepiej unikać mocno przetworzonych wyrobów z ziemniaków – chipsów, frytek czy gotowego purée: niewiele w nich wartości odżywczych, za to dużo tłuszczu i sztucznych dodatków.
Solanina – co to takiego ?
W ziemniakach młodych i starych kiełkujących występuje solanina, związek toksyczny podejrzany o właściwości rakotwórcze. Ale postępując umiejętnie, możemy ilość tej substancji znacznie ograniczyć. Ziemniaki zzieleniałe należy odrzucić, a ziemniaki skiełkowane należy obierać bardzo dokładnie, wykrawając głęboko oczka. Wywar po ugotowaniu takich ziemniaków należy wylać, bo przechodzi do niego solanina.
Pamiętajmy więc, aby w sezonie letnim, kiedy bulwy są jeszcze stosunkowo młode gotować ziemniaki w łupinkach, za to w sezonie zimowym dokładnie sprawdzać czy bulwy mają kiełki i umiejętnie je wykrawać. Najlepiej gotujmy ziemniaki na parze, raczej unikajmy przygotowywania frytek, czy spożywania gotowych półproduktów – konserwany to nie jest coś, co zaspokoi potrzeby naszego organizmu 🙂
