Płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe
Płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe, dzięki dostępowi do przestrzeni pę-cherzykowej i obwodowych oskrzeli (>17 generacji), znalazło poczesne miejsce w diagnostyce zakażeń. Powinno się je wykonywać po wstępnej ewakuacji materia-łu z dróg oddechowych i oczyszczeniu kanału roboczego endoskopu z zalegającej wydzieliny, a przed pobraniem wycinków. Dopiero po oczyszczeniu kanału ro-boczego endoskopu i przepłukaniu go 7-0 % roztworem etanolu (rzecz jasna, po czasowym usunięciu endoskopu z dróg oddechowych chorego) można przystą-pić do płukania oskrzelowo-pęcherzykowego. Te środki ostrożności można po-minąć jedynie u chorych bez zaburzeń odporności oraz u których nie stwierdza się ropnej wydzieliny w drzewie oskrzelowym.
Trudności w pozyskaniu reprezentatywnych próbek skłoniły do opraco-wania specjalnych szczoteczek, tzw. PSB (protected specimen brush), pozwalają-cych na pobieranie materiału bez domieszki bakterii z nosogardła. Metodę tę wprowadził w końcu lat siedemdziesiątych Wimberley (46). Pozwala ona na po-bieranie materiału tylko z małego wycinka drzewa oskrzelowego. Zastosowanie speq’alnej kaniuli o podwójnym świetle, zakończonej szczoteczką i zabezpieczo-nej korkiem z polietylenu glikolu, eliminuje zanieczyszczenia z górnego odcinka dróg oddechowych. Objętość pobieranego materiału jest jednak bardzo mała i przez to nie zawsze reprezentatywna (18). Dzięki tej technice możliwe jest ustale-nie czynnika etiologicznego u około 7-0-9-0 % chorych z klinicznymi i radiologicz-nymi objawami zapalenia płuc, nie leczonych uprzednio antybiotykiem.
W celu dokonania różnicowania między zakażeniem a kolonizacją bakterii wykonuje się posiewy materiału uzyskiwanego z różnych odcinków drzewa oskrzelowego. Ujawnienie większej niż 1-0 liczby jednostek bakterii tworzących kolonie przemawia za rozpoznaniem zapalenia. Aby uzyskać pełną wiarygod-ność wykonywanych badań i zminimalizować możliwość przeniesienia zanie-czyszczeń z górnych do dolnych dróg oddechowych, należy przed wprowadze-niem cewnika do kanału bronchofibroskopu ułożyć chorego w pozycji leżącej lub pozycji Trendelenburga, po uprzednim podaniu atropiny w celu zmniejszenia wy-
